SZUKAJ w serwisie

Czasownik - czasy

Język niemiecki, Gramatyka

W języku niemieckim wyróżniamy trzy czasy przeszłe: prosty - Imperfekt i złożone - Perfekt i Plusqumaperfekt. W języku pisanym: w opowiadaniach, streszczeniach, bajkach występuje raczej czas Imperfekt, w języku mówionym czas Perfekt. Nie jest to jednak ścisła reguła. Czas Plusquamperfekt jest czasem zaprzeszłym, określa czynność wcześniejszą w stosunku do czynności wyrażonej w czasie Imperfekt. Oprócz czasów przeszłych wyróżniamy jeden czas teraźniejszy, oraz dwa czasy przyszłe złożone: Futur I i Futur II.

Czas Imperfekt

Czasowniki słabe tworzą Imperfekt poprzez dodanie do tematu czasownika końcówki -te, po której następuje końcówka osobowa. Czasowniki, których temat kończy się na -t, -d, -m, -n dostają końcówkę -ete + końcówka osobowa.

Czasowniki mocne: 1 i 3 os. l. poj. nie mają końcówki i są takie same. Form czasu Imperfekt czasowników mocnych trzeba niestety uczyć się na pamięć.Np.:

Czasowniki nieregularne mają cechy czasowników mocnych (Ablaut) i słabych (końcówkę -te). Ważniejsze z nich to: bringen, denken, kennen, nennen, rennen, senden, brennen, wissen.

Czasowniki modalne tracą przegłos i przybierają końcówki osobowe. Czasowniki posiłkowe: sein, haben, werden

Czas Perfekt

Partizip II jest trzecią formą podstawową czasownika, po bezokoliczniku i formie czasu Imperfekt. Czasowniki słabe tworzą Partizip II od bezokolicznika, poprzez dodanie przedrostka ge- oraz końcówki -t lub -et.

fragen gefragt
sagen gesagt
warten gewartet
baden gebadet

Czasowniki słabe zakończone na -ieren nie mają przedrostke ge-.

studieren studiert
fotografieren fotografiert
produzieren produziert

Form czasowników nieregularnych i mocnych należy nauczyć się na pamięć. Otrzymują one też przedrostek ge -, lecz występuje tu najczęściej Ablaut (zmiana samogłoski) oraz końcówka -en.

singen gesungen
gehen gegangen
bleiben geblieben

Czasowniki złożone nierozdzielnie nie mają przedrostka ge-. Mają końcówkę -t lub-en w zależności od tego, czy są słabe, czy mocne.

erklären erklärt
versagen versagt
bestehen bestanden
verbringen verbracht

Czasowniki złożone rozdzielnie otrzymują przedrostek ge- w środku, między przedrostkiem rozdzielnym a czasownikiem. Mają końcówkę -t lub -en w zależności od tego, czy są słabe, czy mocne.

aufmachen aufgemacht
einkaufen eingekauft
anrufen angerufen
teilnehmen teilgenommen

Czasowniki modalne tworzą Perfekt z czasownikiem posiłkowym "haben". Jeśli występują w zdaniu same, tworzą Partizip II jak czasowniki słabe, bez przegłosu:

wollen gewollt
müssen gemußt

Najczęściej występują z bezokolicznikiem innego czasownika i wtedy w czasie Perfekt stoją na końcu zdania, również w bezokoliczniku.

Perfekt tworzymy przy użyciu czasu teraźniejszego czasownika posiłkowego "haben" lub "sein", który stoi na drugiej pozycji w zdaniu i odmienia się przez osoby oraz z nieodmiennej formy Partizip II stojącej na końcu zdania.Większość czasowników tworzy Perfekt z "haben", są to między innymi:

a) czasowniki zwrotne
b) czasowniki modalne

Jednak bardzo duża grupa czasowników tworzy Perfekt z " sein". Są to:

a) czasowniki oznaczające ruch, kierunek np. gehen, laufen, kommen, schwimmen, reisen
b) czasowniki oznaczające zmianę jednego stanu w drugi np. aufstehen, einschlafen, sterben
c) czasowniki: sein, werden, bleiben

Czas Plusquamperfekt

Czas ten używany jest jako zaprzeszły, czyli wcześniejszy w stosunku do czynności wyrażonej w czasie Imperfekt. Tworzymy go podobnie jak czas Perfekt, z tą tylko różnicą, że czasownik posiłkowy "haben" lub "sein" występuje w czasie Imperfekt (Odmiana "haben" i "sein" zobacz:Imperfekt czasowników modalnych ) czyli:

Czas Futur I

Futur I jest czasem przyszłym złożonym z czasownkia posiłkowego "werden" w czasie terażniejszym, stojącego na drugiej pozycji w zdaniu oraz bezokolicznika czasownika podstawowego (Infinitiv) stojącego na końcu zdania:

Futur I = werden + Infinitiv

Czasownik "werden" jeśli występuje w zdaniu jako czasownik samodzielny znaczy "stawać się, zostać".

Futur II został pominięty ze względu na bardzo rzadkie występowanie.